Wat staat organisaties te doen om zich zo goed mogelijk voor te bereiden op een succesvolle toekomst in een weinig voorspelbare wereld? Wanneer veel onvoorzien verandert is het nodig om continu bij te sturen op basis van de nieuwste inzichten. Wat betekent dit voor het proces van strategie ontwikkeling?
Nieuwe tijden, nieuwe aanpak
In een VUCA-wereld werkt de oude methode van “doel stellen – plannen – uitvoeren” niet meer. We hebben een strategie nodig die flexibel is en toegesneden op een steeds veranderende context. Oude manieren van strategievorming schieten hierin tekort. Nieuwe processen voor strategievorming die geënt zijn op een onvoorspelbare wereld onderscheiden zich op een drietal vlakken:
1) Continu onderzoek naar toekomstige ontwikkelingen
2) Het betrekken van interne (en externe) stakeholders
3) Een sterke focus op de bredere visie en missie
Continu inzichten verwerven
In een snel veranderende en complexe omgeving is het van belang om constant nieuwsgierig te zijn naar wat de toekomst in petto heeft. De meeste organisaties onderzoeken al periodiek nieuwe kansen en bedreigingen. Maar dit een paar keer per jaar doen, of de informatie slechts een paar keer per jaar gebruiken, voldoet niet meer. Tegenwoordig is het belangrijk om gedurende het hele jaar zicht houden op toekomstige ontwikkelingen.
Doorlopend op de hoogte blijven vereist voortdurende monitoring en betrokkenheid bij wat er in de wereld gebeurt. Alleen zo kunnen trends en patronen naar voren komen uit de constante veranderingen in en complexiteit van de wereld. Waarmee ‘bruikbare inzichten’ ontstaan; inzichten die direct in een actie of een reactie kunnen worden omgezet.
Brede kijk op zaken nemen
Natuurlijk kan het strategische besluitvormingsproces bij het topmanagement blijven, maar anderen betrekken bij je toekomstverkenning resulteert in beter geïnformeerde strategische keuzes. Benut daartoe inzichten en alternatieve perspectieven vanuit brede lagen binnen de organisatie en liefst ook vanuit externe stakeholders.
Een sfeer van openstaan voor originele invalshoeken bevordert de onderlinge gedachtenuitwisseling en maakt een proces van gezamenlijk vooruitdenken mogelijk. Betrek met name eventuele visionairs en dwarsdenkers (van binnen en buiten je organisatie). Vooral zij helpen je om voorbij je huidige productmarkten en technologiën te kijken.
De ambitie als wenkend perspectief
Constante verandering gaat gepaard met constante onzekerheid. En de meeste mensen voelen zich ongemakkelijk bij onzekerheid. Je medewerkers betrekken bij het verkennen van de toekomst en het ontwikkelen van een strategie geeft hen een platform om de vooruitzichten voor hun organisatie en hun persoonlijke vooruitzichten daarbinnen mede vorm te geven.
Uitzicht op een succesvolle toekomst biedt medewerkers perspectief. En mensen hebben perspectief nodig. Strategievorming anno nu kent dan ook een sterke focus op het vormen van een bredere visie en ambitie. En de eenmaal gefromuleerde ambitie vormt het kompas voor het dagelijks maken van keuzes en handelen door medewerkers.
Toekomstbestendigheid = agility + resilience
Deel uitmaken van het traject naar een gezamenlijke toekomst toe versterkt het vertrouwen van mensen in de organisatie. Hiermee ontstaat draagvlak voor de uitkomsten van het proces en gaan mensen meebewegen met in plaats van in de weerstand schieten tegen verandering. Dit maakt je organisatie wendbaarder en veerkrachtiger. Waarmee je beter voorbereid en uitgerust de uitdagingen die een onzekere toekomst met zich brengt aan kunt gaan.
In een strategietraject 2.0 zijn wendbaarheid (agility) en veerkracht (resilience) dus met elkaar verbonden. Is jouw organisatie al helemaal voorbereid op de toekomst? Of ga je mee op strategiereis?